Chlorek amonu, znany również jako salmiak, to związek chemiczny o wzorze sumarycznym NH₄Cl. Jego uniwersalne zastosowanie w różnych branżach sprawia, że jest jednym z najważniejszych odczynników chemicznych. W tym artykule przyjrzymy się dokładnie właściwościom chlorku amonu, jego zastosowaniom oraz środkom bezpieczeństwa, które należy przestrzegać podczas jego użycia.
Sekcja 1: Właściwości Chlorku Amonu
1.1 Numer CAS i Wzór Sumaryczny
Chlorek amonu ma numer CAS 12125-02-9 oraz wzór sumaryczny NH₄Cl. Jego masa molowa wynosi 53,49 g/mol, co czyni go stosunkowo lekkim związkiem.
1.2 Wygląd i Synonimy
Chlorek amonu występuje w postaci białych kryształów lub proszku. Jest znany również pod nazwą „salmiak”, co odnosi się do jego naturalnego występowania oraz historycznego zastosowania.
1.3 Właściwości fizyczne i chemiczne
- Temperatura topnienia: 340 °C
- Temperatura wrzenia: 520 °C
- Gęstość: 1,53 g/cm³ (przy 20 °C)
- Rozpuszczalność: Dobrze rozpuszczalny w wodzie, co czyni go efektywnym elektrolitem.
Sekcja 2: Zastosowanie Chlorku Amonu
2.1 Elektrolit w Suchych Ogniwach Leclanchégo
Chlorek amonu jest powszechnie stosowany jako elektrolit w suchych ogniwach Leclanchégo. Jego właściwości przewodzące pozwalają na efektywny przepływ prądu oraz transport jonów, co jest kluczowe dla funkcjonowania ogniw.
2.2 Lek Wykrztuśny
W farmakologii chlorek amonu pełni rolę składnika leków wykrztuśnych. Działa poprzez rozrzedzenie wydzielin w drogach oddechowych, co ułatwia ich usunięcie i wspomaga proces leczenia chorób układu oddechowego.
2.3 Dodatek do Paszy dla Bydła
W przemyśle rolniczym chlorek amonu jest używany jako dodatek do paszy dla bydła. Pomaga w utrzymaniu odpowiedniego poziomu azotu w organizmach zwierząt, co wspiera ich wzrost i zdrowie.
2.4 Składnik Szamponu
W kosmetykach, takich jak szampony, chlorek amonu pomaga regulować pH skóry głowy i zapobiega nadmiernemu przetłuszczaniu się włosów. Jego właściwości powierzchniowo czynne przyczyniają się do skuteczniejszego oczyszczania.
2.5 Przemysł Spożywczy
Chlorek amonu jest również wykorzystywany w przemyśle spożywczym, gdzie stosowany jest jako środek konserwujący oraz w produkcji niektórych rodzajów pieczywa.
2.6 Inne Zastosowania
Inne zastosowania chlorku amonu obejmują jego wykorzystanie w produkcji nawozów, a także w laboratoriach chemicznych jako reagent w różnych reakcjach.
Sekcja 3: Bezpieczeństwo Chlorku Amonu
3.1 Piktogramy Oznakowania
Chlorek amonu jest oznaczany za pomocą piktogramów określających rodzaj zagrożenia, zgodnie z globalnie zharmonizowanym systemem klasyfikacji i oznakowania chemikaliów (GHS). Przykładowe piktogramy to:
- Czaszka i skrzyżowane piszczele: wskazuje na substancje toksyczne.
- Działanie żrące: informuje o potencjalnym działaniu drażniącym na skórę i oczy.
3.2 Ograniczenia w Sprzedaży
Przy zakupie i używaniu chlorku amonu należy przestrzegać lokalnych przepisów dotyczących substancji chemicznych. W niektórych jurysdykcjach mogą obowiązywać szczególne zasady dotyczące sprzedaży i stosowania tego związku.
3.3 Środki ostrożności
Podczas pracy z chlorkiem amonu zaleca się:
- Noszenie odzieży ochronnej, rękawic i okularów ochronnych.
- Zapewnienie odpowiedniej wentylacji w miejscu pracy.
- Unikanie kontaktu z oczami i skórą oraz stosowanie się do zaleceń producenta dotyczących bezpiecznego przechowywania.
Sekcja 4: Dane Techniczne
4.1 Wielkość Opakowania
Chlorek amonu jest dostępny w różnych rozmiarach opakowań, w tym 10 kg i 50 kg, co umożliwia jego łatwe przechowywanie i transport.
4.2 Zaawansowane Dane Techniczne
Wartości dotyczące zanieczyszczeń w chlorku amonu są następujące:
| Składnik | Maksymalna wartość |
|---|---|
| Substancje nierozpuszczalne w wodzie | 0,005% |
| Pozostałość po prażeniu (j. SO₄) | 0,05% |
| Azotany (NO₃) | 0,0006% |
| Siarczany (SO₄) | 0,002% |
| Fosforany (PO₄) | 0,001% |
| Chlorany (ClO₃) | 0,0005% |
| Jodki i Bromki (I + Br) | 0,001% |
| Rodanki (SCN) | 0,005% |
| Żelazo (Fe III) | 0,0005% |
| Wapń (Ca) | 0,001% |
| Magnez (Mg) | 0,001% |
| Arsen (As) | 0,00005% |
| Metale ciężkie (j. Pb) | 0,0005% |
Sekcja 5: Podobne Produkty
Wśród podobnych produktów znajdują się:
- Kwas Siarkowy 98% techn. (CAS: 7664-93-9)
- Kwas Solny 35-38% czda (CAS: 7647-01-0)
- Wodorotlenek Litu czda (CAS: 1310-66-3)
- Kwas Adypinowy czda (CAS: 124-04-9)
Sekcja 6: Podsumowanie
Chlorek amonu jest wszechstronnym związkiem chemicznym o szerokim zakresie zastosowań w różnych branżach, od przemysłu farmaceutycznego po kosmetykę i rolnictwo. Jego właściwości i bezpieczeństwo są dokładnie monitorowane, aby zapewnić optymalne wyniki i minimalne zagrożenie dla zdrowia oraz środowiska. Przed użyciem chlorku amonu zawsze warto zapoznać się z instrukcjami producenta oraz przestrzegać odpowiednich środków ostrożności.
